Amazońscy podróżnicy

Ciężkie, ołowiane chmury pokrywały niebo wiszące nad morzem zieleni, kiedy wyłonił się z nich samolot podchodzący do lądowania. Wszyscy jego pasażerowie zaczęli nerwowo błądzić wzrokiem po ziemi w poszukiwaniu pasa startowego. Z bocznych, małych okienek nie było widać nic innego, tylko bezmiar amazońskiej puszczy, poprzecinanej gdzieniegdzie krętymi rzekami o brunatnym, błotnistym kolorze. Kiedy wszystkim wydawało się, że zaraz nieuważny pilot zahaczy podwoziem maszyny o korony najwyższych drzew, dżungla rozstąpiła się, niczym Morze Czerwone, a lecący samolotem z ogromnym zadowoleniem zauważyli wykarczowane, płaskie pole, pokryte betonem. W oddali na budynku lotniska baner witał podróżnych w Leticii. Zza siatki ogrodzeniowej lądowanie wypatrywali stęsknieni małżonkowie, dzieci czy rodzice. Taksówkarze liczyli na krótką, zyskowną przyjaźń z turystami. Widok ludzi wysiadających, rozbawił niejednego czekającego. Duchota, parność i olbrzymia wilgotność powietrza sprawiały, że pasażerowie samolotu w pośpiechu zaczęli pozbywać się kolejnych warstw ubrania, jakie przywieźli ze sobą z dużo chłodniejszej Bogoty. Miejscowi poczekali jeszcze kilkanaście minut na swój bagaż, a turyści musieli w międzyczasie zapłacić specjalną opłatę klimatyczną za wizytę w miejscu, gdzie spotykają się granicę Kolumbii, Brazylii i Peru. 

 

Do taksówki, stojącej przy samym terminalu, wsiadło kilku turystów włącznie z młodym polskim studentem i udali się wszyscy w kierunku jednego z hosteli położonego, nie tak jak zazwyczaj w centrum, ale w małej wiosce oddalonej o kilka kilometrów od miasta. Nie tylko zresztą lokalizacja odróżniała go od innych hosteli, które zwykle znajdują się w kamienicach czy dużych wielopiętrowych domach. To schronisko ulokowane zostało w gęsto porośniętym roślinami, amazońskim ogrodzie, a składały się na nie małe chatki wyposażonene w piętrowe łóżka pokryte szczelnymi moskitierami, kuchnię i łazienkę. W sezonie turystycznym można było spotkać tam sporo obieżyświatów, których głośne rozmowy, śmiech czy piosenki mieszały się w powietrzu z krakaniem papug czy wrzaskiem małp. Tamtego jednak dnia większość budynków stała pusta, tylko w jednym przebywał stary, kulawy Rosjanin i młody, pełen energii Niemiec. Zarówno Iwan, rodak Rasputina, jak i Tobias, potomek Teutonów, nie spali w środku pomieszczenia, o czym świadczyły dwa wiszące na werandzie hamaki. Nie oznacza to jednak wcale, że nad swoją wygodę przekładali nocne towarzystwo nietoperzy czy gryzących insektów. Ich sytuacja finansowa nie było do pozazdroszczenia, a za spanie na zewnątrz pogodny hiszpański właściciel hostelu nie pobierał opłat.

Wysoki, barczysty i silny Niemiec doskonałą angielszczyzna opowiadał o swojej kilkumiesięcznej podróży. Z zawodu stolarz, złapał wodnego stopa z Hiszpanii na Karaiby. Skacząc z wyspy na wyspę, pracował przy budowie jachtów. Kiedy dobił do brzegów Wenezueli postanowił zrezygnować z morza przez jakiś czas, a oznaczała to tylko tyle, że teraz pływał po słodkich wodach, królowej wszystkich rzek, Amazonki. Jego otwartość, poczucie humoru i inteligencja szybko zjednywała mu przyjaciół, którzy z jeszcze większym zainteresowaniem słuchali o jego rocznym pobycie w Peru, gdzie przebywał jako wolontariusz i gdzie zgłębił tajniki języka hiszpańskiego. Wszystko w ramach obowiązkowej służby cywilnej, którą podjął, rezygnując z zaszczytnego, tradycyjnego i jakże niemieckiego biegania po poligonach z bronią w ręku. Do Leticii Tobias przyjechał tylko na kilka dni, po czym wsiadł do kolejnej łodzi i popłynął spotkać się ponownie ze swoimi peruwiańskimi znajomymi.

Zupełnie inną historię życie wypisało w biografii Iwana. Urodził się on na dalekiej Syberii, w czasach, gdy dobroduszny Dziadziuś Stalin wysyłał w tamte regiony miliony swoich rodaków do pracy albo na zasłużony wypoczynek w uzdrowiskowych gułagach. W malowniczej wiosce o prastarej, jakuckiej nazwie Bolszewik, w której większość mieszkańców była zatrudniona w pobliskiej kopalni złota, przyszedł na świat mały Iwan. Później los przeniósł go na Ukrainę, gdzie skończył studia filologiczne i zaczął pracować jako tłumacz. Czas płynął, a organizm napędzany wódką rozcieńczaną w ogórkach i papierosowym dymie powoli zaczął odmawiać posłuszeństwa. Osłabło serca, pojawiło się nadciśnienie, wreszcie kostki nie były więcej w stanie utrzymać ciężaru reszty ciała. Chodząc o kulach po Doniecku ze 100 dolarami miesięcznej renty można było zacząć gubić sens w życiu, zwłaszcza kiedy przypominał się kategoryczny nakaz lekarza, aby na ten swój nędzny żywot patrzeć trzeźwo. Właśnie dlatego Iwan pewnego dnia zastawił w lombardzie kilka bardziej wartościowych rzeczy, jakie miał w mieszkaniu i poleciał do Ameryki Południowej, gdzie zaczął uczyć innych angielskiego w zamian tylko za dach nad głową i ciepły posiłek. Mimo tego, że wyrzekł się jakichkolwiek zysków materialnych za swoją pracę, nieustannie musiał kluczyć, jak tu przekonać urzędnika imigracyjnego, żeby postawił kolejną pieczątkę w paszporcie pozwalającą zostać w danym kraju następne 90 dni. Aż wreszcie wymyślił coś genialnego! Kontrola graniczna na południowoamerykańskim kontynencie wygląda inaczej niż w Europie. Granicę każdy może przekroczyć beż żadnego dokumentu i bez większego problemu, bowiem kolejny raz zostanie zatrzymany na drodze wylotowej z pogranicznego miasta. W czasie jej trwania należy okazać wszelkie wymagane dokumenty wypełnione i postemplowane we właściwym urzędzie. W głowie Iwana pojawiła się chytra myśl. Mieszkając w Leticii, można po 90 dniach zdobyć stempelek brazylijski, a po kolejnych 90 stempelek peruwiański. A potem? A który rencista planuje, co będzie robił za 9 miesięcy? Sympatyczny Rosjanin był niezbitym dowodem na to, że chęć i wiara w siebie potrafią pokonać wszystkie przeszkody. Mimo swoich zdrowotnych problemów oraz notorycznego braku funduszów nie stracił chęci podróżowanie i przetrwał kilka kolejnych miesięcy w Leticii.

Młody, polski student

Następnego dnia młody, polski student, jako pierwszy opuścił hostel i udał się do miasta, aby stanąć na brzegiem Amazonki, znanej mu do tej pory z książek, filmów i lekcji geografii. Uzbrojony w mapę z wyraźnie zaznaczoną rzeką, pojechał od razu w miejsce, gdzie myślał zobaczyć ten cud natury. Ku swojemu rozczarowaniu miał przed sobą tylko strumyk o szerokości trzech góra czterech metrów i kilka domów. Rzucił jeszcze raz bystrym okiem przyszłego inżyniera na mapę, przeklął w duchu idiotę, a nie kartografa, bo jak można nazwać inaczej kogoś, kto pomylił stróżkę z Amazonką i poszedł w inne miejsce szukać królowej rzek. Wybujała męska duma nie pozwalała mu nikogo spytać się o kierunek marszu. Zakaz dowiadywania się o Amazonkę w Leticii został niedawno dodany do jego osobistego kodeksu honorowego, który w sposób kategoryczny zabraniał pytać się o drogę nad morze w Łebie czy o ulicę w Warszawie. Upływały kolejne minuty wędrówki, a obiektu poszukiwań ciągle widać nie było. Sytuacja zrobiła się na tyle poważna, że postanowił zacząć wszystko jeszcze raz. Może jakimś dziwnym trafem przegapił najpotężniejszą rzekę świata. Wrócił na miejsce, gdzie pierwotnie miał ją dostrzec i tam skończyły się już dla niego żarty. 

Dodaj napis

Wpatrując się w strumyk i okolice, zmarszczył groźnie brwi i przyjął najhardziej złowrogą postawę jaką tylko umiał. Nie bardzo wiedział kogo lub co chciał tą groźną miną właściwie przestraszyć. Po chwili użył całej swojej wiedzy detektywistycznej wyniesionej z kryminałów Christie, Chandlera czy Chmielewskiej. Przez jego neurony pobiegły impulsy, a następnie ułożyły się w analityczne myśli, których nie powstydziłby się sam Hercules Poirot czy porucznik Borewicz. Oczy spojrzały ponownie na pobliskie budynki, Coś w nich było nie w porządku. Student, całą swoją wolą, próbował kolejny raz namówić zwoje mózgowe do współpracy. Temperatura w czaszce już dawno przekroczyła dopuszczalne minimum, kiedy przyszło olśnienie. Bale! Kto normalny stawia dom na balach albo na kilkumetrowych deskach. To miejsce musi być zalewane przez wodę! Mamy przecież teraz porę suchą. Za kilka miesięcy będzie tutaj płynęła rzeka. No jasne! Uczucia, jakie pojawiły się wówczas w sercu naszego rodaka, można porównać jedynie do radości kota, zagubionego na Saharze, ciągle jeszcze myślącego, że dostał w prezencie nową kuwetę. Niczym Indiana Jones, który właśnie odnalazł kolejną wskazówkę prowadzącą do skarbu, młodzieniec ruszył w stronę niewielkiego strumyka, pokonał dygocący, drewniany mostek nad nim, minął domy i nagle ujrzał w oddali wodę. Odzyskawszy wiarę w siebie zaczął iść coraz szybciej, nie zważając na błoto, w którym zakopywał się po kolana. Wreszcie, po kilkusetmetrowym marszu, stanął nad piaszczystym brzegiem rzeki, gdzie sam sobie ogłosił zwycięstwo. Ukazała mu się jedna z odnóg Amazonki, szerszej może dwukrotnie od Wisły w czasie wiosennych roztopów. Na drugim brzegu było już Peru, po lewej brazylijski okręt pilnował rubieży swojego kraju, a wszędzie dookoła małe łodzie rybaków transportowały złowione ryby. Tragarze sprawnymi ruchami zakładali na swoje plecy wyładowywane z transportowych barek towary. Grupa turystów szukała kogoś, kto zawiezie ich do na druga stronę. Nikt nie zwracał uwagi na Polaka, który właśnie spełnił jedno ze swoich chłopięcych marzeń.

Na pokładzie

Tak się złożyło, że wszyscy mieszkańcy hostelu, poza Iwanem szukającym swoje El Dorado w u styku granic, po kolei wsiadali na łódź i przez następne trzy dni płynęli do Iquitos w Peru. Fakt, że wszyscy pasażerowie spali na otwartym pokładzie w hamakach, zwiększał znacznie egzotykę podróży. W dniu, w którym młody, polski student planował udać się w górę rzeki, barka przypłynęła z normalnym, sześciogodzinnym opóźnieniem. Kiedy już wszedł na pokład, szybko odnalazł kawałek miejsca na swój hamak, który pospiesznie przywiązał do wystających rur, po czym rozejrzał się dookoła i odkrył, że jego najbliższymi sąsiadami będzie starsze, peruwiańskie małżeństwo po osiemdziesiątce i japońska turystyka. Pierwsi z nich od razu zaczęli z nim rozmawiać, o wszystko wypytywać, a później poczęli opowiadać o sobie, zgodnie z zasadą, że każdy z nas może na ten temat mówić godzinami. Student początkowo uważnie słuchał i usilnie próbował zrozumieć potok słów, jakie napływał mu do uszu, aż w końcu dał za wygraną i tylko co jakiś czas mechanicznie potakiwał i udawał zdziwienie, nie mając zielonego pojęcia, co do niego mówią sympatyczni staruszkowie.

Wisząca z drugiej strony Japonka była typową podróżniczką ze swojego kraju, na jakich można trafić w Ameryce Południowej. Niektórzy młodzi ludzie z Kraju Kwitnącej Wiśni mają po prostu dosyć nadmiernego pracoholizmu i pewnego dnia decydują się na podróż dookoła świata. Zanim jeszcze wyjadą obowiązkowo uzbrajają się w cały zestaw aparatów fotograficznych, który będzie im służył do fotografowania wszystkiego, gdziekolwiek tylko się znajdą. Natomiast kiedy sami stają się celem obiektywu, przybierają wszyscy charakterystyczne pozy z rękami uniesionymi w kształcie litery „Y” bądź dwoma palcami w kształcie litery „V”. Większość potomków samurajów udaje się w kierunku wschodnim. Przez kolejne miesiące odwiedzają Indie, Europę, docierają do Stanów Zjednoczonych, gdzie skręcają na południe i trafiają na drugi z amerykańskich kontynentów, skąd najbardziej wytrwali lecą jeszcze do Krainy Kangurów, a ci stęsknieni za ojczyzną wracają szybciej do swoich domów w Tokio czy Jokohamie. Japończyków charakteryzuje pośpiech i mobilność. Rzadko kiedy zostają dłużej w jednym miejscu. Potrzebują ruchu i ciągłych zmian.

Pierwsza noc na barce upłynęła spokojnie. Kilkaset ludzi spało na dwóch pasażerskich pokładach, tylko kilku miało małe, ciasne kabiny. Na najniższym poziomie załadowano wszelkiego rodzaju towary, Gęsto zawieszone hamaki zajmowały większość przestrzeni statku. Tylko w okolicach śmierdzących toalet i pełnych robaków pryszniców było w miarę pusto. Całą noc łódź płynęła blisko brzegu, tak aby prąd rzeki był jak najmniejszy. Mimo tego, komary nie były utrapieniem pasażerów. Nad ranem student odkrył, że spanie w hamaku jest całkiem wygodne i zaskakująco wypoczęty czekał na śniadanie, które podano o 7 nad ranem. Składało się ono z ohydnego, białego płynu, kawałka starego kurczaka i lepkiego, rozgotowanego ryżu. Dwie godziny później przybito do kolejnej wioski. Postój przedłużał się niemiłosiernie, aż wreszcie zniecierpliwionym pasażerom oznajmiono trzy wiadomości: łódź zepsuła się (to była ta zła wiadomość); naprawa nie potrwa długo może 2-3 godziny (to była ta lepsza wiadomość); mechaników, potrzebne narzędzia i części przywiezie następna łódź, która dotrze tu za dwa dni (wiadomość podsumowująca). Na Japonce nie zrobiło to wielkiego wrażenia. Później okazało się, że nic nie zrozumiała, Polak kazał sobie trzy razy wszystko powtórzyć, aż wreszcie usłyszane słowa ułożyły się w logiczną całość. Najbardziej martwiła go zasobność jego portfela wypełnionego peruwiańskim solami o wartości $7. W żadnym kantorze nie chciano przyjąć jego używanych, brudnych ekwadorskich dolarów. Najbliższy bankomat był oddalony o dwa i pół dnia stąd. W ciągu dwóch dni postoju posiłki wliczone w cenę biletu miały nie być wydawane.

Amazońska wioska

Nuda, to słowo najlepiej opisywało atmosferę oczekiwania na wypłynięcie. Godziny ciągnęły się nieubłaganie. Jedyną atrakcją było miasteczko oddalone o godzinę marszu. W trzydzieści minut można było je całe obejść. Po przejściu na bananowa dietę, student mógł jeszcze pozwolić sobie na godzinę surfowania po internecie. Przez kolejne dwie czy trzy godziny próbował usilnie zaprzyjaźnić się z kimś, wreszcie około godziny 13 wracał na statek. Porozmawiał trochę, poczytał, a kiedy zapadał zmierzch modlił się o jak najwcześniejszy sen. Potem kiedy łódź została wreszcie przywrócona do działania można było patrzeć się godzina mi na płynącą rzekę i zastanawiać się, co to pojawi się za zakrętem. Co kilka godzin barka przybijała do kolejnego portu, którego krótkie zwiedzanie było ogromnym urozmaiceniem dla najwytrwalszych pasażerów. Do tego dochodziły jeszcze miłe rozmowy z ludźmi, którzy dopiero co zaczęli swoją podróż. Kiedy nagle do łodzi podpłynęła motorówka z kontrolą celną wydawała się ona zbawieniem. Człowiek miał przez dwie godziny co robić, czyli gapić się jak straż graniczna przeszukiwała bagaże kolejnych osób. Wreszcie po pięciu dniach od wypłynięcia z Leticii łódź zawinęła do Iquitos, największego miasta w amazońskiej dżungli, opisywanego wielokrotnie w książkach podróżniczych Fiedlera, Cejrowskiego czy Pawlikowskiej. Z racji tego, że nie miało ono żadnego połączenia lądowego zresztą kraju, na ulicach dominowały mototaxi, które za małe pieniądze mogły zawieźć pasażerów do wielu kawiarni skąd nierzadko spoglądał na gości ze zdjęć Stan Tymiński, ale to jest już temat na inne opowiadanie.

Mototaxi w Iquitos

 I jeszcze kilka zdjęć:

Tragarz

Droga

Ups...

Flota amazońska

Hostel

Chłopczyk

Na rzece

Na brzegu

Styk granic

Dorwałem gada!

Łowiąc piranie

Ukajali

W dzungli

Trafiona!

Wioska

Czas jak rzeka również w Peru szybko mija...